Η 7η Μπιενάλε της Αθήνας ECLIPSE (ΕΚΛΕΙΨΗ), σε συνεπιμέλεια των Omsk Social Club και του Larry Ossei-Mensah, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Poka-Yio, λαμβάνει χώρα από 24 Σεπτεμβρίου έως 28 Νοεμβρίου 2021 (προεγκαίνια: 23 Σεπτεμβρίου). Περιλαμβάνει καλλιτέχνες με έδρα τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη, πολλοί από τους οποίους πρόκειται να εκθέσουν στην Ελλάδα για πρώτη φορά.
Ο τίτλος της έκθεσης αναδεικνύει την ολοένα και πιο θολή αντίληψη που έχουμε για την πραγματικότητα εξαιτίας μιας κατάστασης διαρκούς ρευστότητας την οποία βιώνουμε σήμερα. Η ECLIPSE ασχολείται με τις κοινωνικές, πολιτικές και πνευματικές αλλαγές που συντελούνται σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στην ίδια την Αθήνα, μια ανερχόμενη μητρόπολη που βρίσκεται στο σημείο συνάντησης της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής,τόσο γεωγραφικά όσο και ιστορικά. Η έκλειψη είναι ένα φαινόμενο επικαλύψεων και συσκότισης αλλά και ένα φαινόμενο κοσμικό. Η εμπειρία της έκλειψης δρα ως καταλύτης για την επανεπεξεργασία ενός ανεπίλυτου παρελθόντος που μπορεί να τροφοδοτήσει ένα άρρητο παρόν ώστε τελικά να συμβάλει στη διαμόρφωση του μέλλοντος. Η Αθήνα λειτουργεί έτσι ως το καταλληλότερο σημείο εποπτείας των εκφάνσεων του χρόνου και του τόπου αλλά και διερώτησης: Βρίσκεται η Δύση σε παρακμή ή σε μια στιγμή σημαντικής μεταμόρφωσης;
Η ECLIPSE επιδιώκει να προσεγγίσει ζητήματα ταυτότητας, ιστορίας και πολιτισμικής πολυπλοκότητας παρέχοντας ένα πεδίο για να διερευνηθούν ιδέες, ερωτήματα, έννοιες και επιθυμίες που συχνά δεν βρίσκουν θέση σε μια Μπιενάλε. Σε μια προσπάθεια να πυροδοτήσει έναν δυναμικό διαπολιτισμικό διάλογο, η ECLIPSE αναδεικνύει έργα καλλιτεχνών της αφρικανικής διασποράς καθώς και άλλων καλλιτεχνικών φωνών που έχουν ιστορικά περιθωριοποιηθεί. Μέσα από αυτό το «Μαύρο Πρίσμα» επιχειρείται μια αποτύπωση διαφορετικών οπτικών και καλλιτεχνικών πρακτικών της αφρικανικής διασποράς. Ο διαπολιτισμικός διάλογος συμπληρώνεται από καλλιτεχνικές παρεμβάσεις που συνθέτουν βιωματικές αφηγήσεις, με στόχο την ενεργοποίηση της φαντασίας των θεατών και τη γέννηση δυνητικών παράλληλων κόσμων και πιθανών εκδοχών του μέλλοντος. Συνθέτοντας μια αλληλουχία από χώρους που δίνουν βήμα σε ιδέες όπως της «ριζοσπαστικής φροντίδας», της «φιλίας μεταξύ των βιολογικών ειδών» και σε στρατηγικές «ηχητικής θέασης», η ECLIPSE παρουσιάζει μια διατοπική, σύγχρονη προσέγγιση εναλλακτικών τρόπων συνύπαρξης.
Αντιπαρερχόμενη τις κυρίαρχες σχέσεις εξουσίας που διαμορφώνουν τα ιστορικά αφηγήματα, η ECLIPSE προτείνει την καταστροφή των μηχανισμών καταπίεσης και των παρωχημένων ιδεαλισμών. Χρησιμοποιώντας μια σειρά βιωματικών μέσων όπως παιχνίδια ζωντανής δράσης, ρηξικέλευθες τεχνικές διάδοσης φημών, πειθούς, «συναισθηματικής ύπνωσης» αλλά και ποικίλες σωματικές, ακουστικές, οπτικές και σύνθετες τεχνικές εμβύθισης, η ECLIPSE ενεργοποιεί την κατασκευή αφηγημάτων, ενορχηστρώνει μια αλλαγή στον τρόπο πρόσληψης της τέχνης και θέτει τον στοχασμό προς ένα εναλλακτικό μέλλον.
Omsk Social Club
Συν-επιμελητές
Οι Omsk Social Club διεμβολίζουν τις παραδοσιακές μεθόδους του Live Action Role Play (LARP) μέσα από εγκαταστάσεις εμβύθισης και Real Game Play (RGP) για να υποβάλουν τους συμμετέχοντες σε υπαρξιακές καταστάσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας ή και σε μια μη βιωμένη, ακόμη, πραγματικότητα. Οι Omsk εργάζονται στενά με δίκτυα θεατών: όλα είναι μοναδικά και λαμβάνουν χώρα δίχως πρόβα. Οι ζωντανές εγκαταστάσεις που δημιουργούν εξετάζουν το δυνητικό εγώ, την κοινή εμπειρία και τα πολιτικά φαινόμενα με έναν τρόπο που επιτρέπει στα έργα τους να γίνουν τα άυλα υβρίδια ενός σύγχρονου πολιτισμού παράλληλα με τις προσωπικές μοναδικές εμπειρίες του κάθε συμμετέχοντα.
Στο παρελθόν, τα περιβάλλοντα εμβύθισης των Omsk Social Club συνέστησαν τοπία και θεματικές όπως αυτές της rave κουλτούρας, του «survivalism», του «catfishing», της επιθυμίας και της θυσίας, του θετικού trolling, των αλγοριθμικών στρατηγικών και των αποκεντρωμένων κρυπτονομισμάτων. Έχουν εκθέσει σε όλη την Ευρώπη και σε διάφορα ινστιτούτα, γκαλερί, θέατρα και σε χώρους όπως το Martin Gropius Bau, το House of Electronic Kunst στο Basel, το Mirgos Museum für Gegenwartskunst στη Ζυρίχη, το HKW στο Βερολίνο, το CCCB στη Βαρκελώνη, το Volksbühne στο Βερολίνο και η Stems Gallery στις Βρυξέλλες. Έχουν συμπεριληφθεί στην Μπιενάλε της Αθήνας (2018), στο Transmediale Festival (2019), στο The Influencers (2018) και στο Impakt Festival (2018).
Φωτογραφία: Omsk Social Club feat. Leckhaus, Lindsey Lawson, Ittah Yoda and Jonas Schoeneberg, Dead Air, 2018. Παραχώρηση του Player Robyn aka Sylvia Rybak.
Larry Ossei-Mensah
Συν-επιμελητής
Ο Larry Ossei-Mensah χρησιμοποιεί τη σύγχρονη τέχνη ως όχημα για να επαναπροσδιορίσει το πώς βλέπουμε τους εαυτούς και τον κόσμο γύρω μας. Ο Γκανεζο-Αμερικανός επιμελητής και κριτικός πολιτισμού έχει οργανώσει εκθέσεις και προγράμματα σε εμπορικούς και μη-κερδοσκοπικούς χώρους από τη Νέα Υόρκη έως τη Ρώμη και ανά την υφήλιο με καλλιτέχνες όπως ο Firelei Baez, η Allison Janae Hamilton, ο Brendan Fernades, η Ebony G. Patterson, ο Glenn Kaino και ο Stanley Whitney. Επίσης, έχει ενεργά απαθανατίσει πολιτισμικά γεγονότα με τους πιο δυναμικούς εικαστικούς καλλιτέχνες όπως ο Derrick Adams, ο Mickalene Thomas, η Njideka Akunyili Crosby, ο Federico Somi και ο Kehinde Wiley. Ο Larry Ossei-Mensah έχει παρουσιαστεί σε έντυπα και εκδόσεις όπως οι New York Times, το Artsy και το Cultured Magazine που πρόσφατα μάλιστα τον έχρισε ως έναν από τους επτά επιμελητές για να παρακολουθεί κανείς το 2019.
Φωτογραφία: Νύσος Βασιλόπουλος
Poka-Yio
Καλλιτεχνικός Διευθυντής
Ο Poka-Yio ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι εικαστικός και επιμελητής εκθέσεων, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, ιδρυτικός διευθυντής της Μπιενάλε της Αθήνας και υπεύθυνος Οπτικού Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση. Είναι συνιδρυτής του Σταθμού Άλφα-Αθηναϊκό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης. Η πρακτική του περιλαμβάνει ζωγραφική, περφόρμανς, θέατρο, ταινίες και την καλλιτεχνική διεύθυνση και επιμέλεια μεγάλης κλίμακας καλλιτεχνικών πρότζεκτ σχεδιασμένων ως gesamtkunstwerk. Κύριος θεματικός άξονας του έργου του είναι το δίπολο «Έλξη-Αποστροφή» στην εποχή του «Πολιτισμού της Επιθυμίας».
Φωτογραφία: Νύσος Βασιλόπουλος
Σχεδιασμένος σαν ένα «μαγικό» αντικείμενο, ο κατάλογος της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας συμπυκνώνει το εμβυθιστικό και πολυαισθητηριακό ECLIPSE, λειτουργώντας ως σύνδεσμος της συνολικής εμπειρίας της AB7. Ένας κόσμος ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι είναι ανοιχτός για να τον ανακαλύψετε.
Ημερολόγια ECLIPSE
Στο πρώτο μέρος του καταλόγου, δοκίμια, ιστορίες, ποιήματα και mixtapes ξεδιπλώνουν την ιδέα και τις διάφορες πτυχές του ECLIPSE.
Οδηγός έκθεσης
Στο δεύτερο μέρος, αποκαλύπτονται και παρουσιάζονται οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες, ξεναγώντας το κοινό στα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση, την πρακτική και τις νοηματοδοτήσεις των καλλιτεχνών.