«¡Negra! Si. ¡Negra! Soy. ¡Negra! Negra.» (Μαύρη! Ναι. Μαύρη! Είμαι. Μαύρη! Μαύρη.), διατυμπανίζει η Victoria Santa Cruz στην περφόρμανς Me gritaron Negra, μέρος του ντοκιμαντέρ Victoria - Black and Woman (1978). Εδώ, η Santa Cruz στέκεται με τους ώμους στητούς και το κεφάλι ψηλά, μαζί με μια ομάδα ανθρώπων που καταφάσκουν στο χρώμα τους, στο Περού του 1978 - μια χώρα που, όπως πολλές ισπανόφωνες, αρνείται το μαύρο στοιχείο στον πληθυσμό, στον πολιτισμό και στην ιστορία της.

Η Victoria Santa Cruz γεννήθηκε το 1922 σε μια πολυμελή Αφρο-Περουβιανή οικογένεια καλλιτεχνών, μουσικών και διανοούμενων. Μαζί με τον μικρότερο αδελφό της, η Santa Cruz ίδρυσε το 1958 τον πρώτο μαύρο θεατρικό θίασο του Περού, την Cumanana. Κατά την ιδιαίτερα παραγωγική της σταδιοδρομία, η Santa Cruz σπούδασε θέατρο και χορογραφία στο Παρίσι και έγινε περιζήτητη ενδυματολόγος, περφόρμερ, σκηνοθέτρια και, προς το τέλος της ζωής της, επισκέπτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon του Πίτσμπουργκ.

Το έργο της βασίστηκε στις προγονικές μνήμες και τα αναδυόμενα αφηγήματα των μαύρων μέσα από περφόρμανς, κείμενα, χορό, μουσική και εικαστικά, σε μια προσπάθεια ανάδειξης ξεχασμένων μαύρων τελετουργιών και πολιτιστικών πρακτικών, στο Περού και εκτός. Πέθανε το 2014 στη Λίμα και η σορός της εκτέθηκε στο Museo de la Nación. Σήμερα, η δουλειά της Santa Cruz μας θυμίζει την πολύτιμη συμβολή της στις τέχνες και μια ζωή αφιερωμένη στην ακαδημαϊκή έρευνα και την ενδυνάμωση της συνείδησης των μαύρων.

Me gritaron negra (They Shouted Black at Me), 1978
Βίντεο, 3'58''
Απόσπασμα από την ταινία Victoria. Black and Woman, 1978, σε σκηνοθεσία Torgeir Wethal και παραγωγή του Odin Teatret
Παραχώρηση του Αρχείου Odin Teatret